
در حال حاضر با آنکه کشور ایران از حیث قوانین ساخت و ساز به یمن وجود مجموعهی بزرگ و دقیق مقررات ملی ساختمان، نشریههای سازمان برنامه و بودجه و سایر قوانین مرتبط با صنعت ساختمان، دارای ریشه و بنیان قوی میباشد، اما از وجود یک چارچوب و فرآیند مناسب جهت به کارگیری این قوانین و به تبع آن بهبود کیفیت ساختمانها، بی بهره میباشد. در همین راستا استارتاپی تحت عنوان “مهندسیار” به جهت حل این معضل، در گروه پژوهشی ساخت و ساز هوشمند کلید خورده است.
از سال ۱۳۶۶ مقررات حاکم بر جنبههای مهندسی و فنی ساختمان (طراحی – نظارت – اجرا)، توسط وزارت راه و شهرسازی در قالب مقررات ملی ساختمان به تدریج وضع و استفاده از آن الزامی شده است. توسعه آموزش عالی، مراکز فنی و حرفهای و سازمان های نظام مهندسی موجب افزایش نیروی انسانی متخصص و ماهر در سطح کشور گردید و به موازات آن مقررات ملی ساختمان و استانداردها و آییننامههای ساختمانی نیز به همت اساتید و صاحبنظران شاغل در حرفه به صورت دورهای مورد بازنگری و تجدید چاپ قرار گرفتهاند. در حال حاضر این مقررات به درجهای از کمال و غنا رسیده است که به عنوان مرجع و منبع آموزشی ضمن تأمین نیاز نسبی دانشگاهیان و جامعه مهندسی کشور، سازندگان و بهره برداران، ابزار و مرجع کنترل لازم را برای اطمینان از کیفیت ساخت و سازها برای ناظران و بازرسان فراهم نموده است. مقایسه کیفیت ساختمانها در سالهای اخیر با قبل از تدوین مقررات ملی ساختمان مؤيد تأثیر این مقررات در ارتقای کیفیت ساختمانها و سیر تکاملی آن در جهت تأمین ایمنی، بهداشت، رفاه و آسایش و صرفه اقتصادی میباشد؛ اما با مقایسه آمار کمی و کیفی، وضع موجود کشور با میانگین شاخصهای جهانی فاصله قابل توجهی وجود دارد.
در حال حاضر با آنکه کشور ایران از حیث قوانین ساخت و ساز به یمن وجود مجموعهی بزرگ و دقیق مقررات ملی ساختمان، نشریههای سازمان برنامه و بودجه و سایر قوانین مرتبط با صنعت ساختمان، دارای ریشه و بنیان قوی میباشد، اما از وجود یک چارچوب و فرآیند مناسب جهت به کارگیری این قوانین و به تبع آن بهبود کیفیت ساختمانها، بی بهره میباشد. در همین راستا استارتاپی تحت عنوان “مهندسیار” به جهت حل این معضل، در گروه پژوهشی ساخت و ساز هوشمند کلید خورده است.
به دلیل اهمیت و کارایی مقررات ملی ساختمان در صنعت ساخت و سازِ امروزه، این مجموعه قوانین به عنوان مبنای کار فاز اول این استارتاپ قرار داده شده است؛ و امید است با به کارگیری دانش فنی و تخصصی روز دنیا در این استارتاپ، در آیندهای نه چندان دور تمام قوانین مرتبط با حوزهی ساخت در این استارتاپ دخیل گردند.
به طور کلی هدف اصلی از شروع این استارتاپ، عبارت است از نظارت و کنترلِ همراه با مستندات از تمامی بندهای مباحث مقررات ملی ساختمان. که این هدف جز در بستر یک مجموعه¬ی هوشمند و دیجیتال قابل دست یافتن نمی¬باشد. در همین راستا آنچه که قرار است تحت فاز اول این استارتاپ انجام گردد، ارائه¬ی بستری دیجیتال در قالب چک لیست¬های هوشمند تهیه شده از مقررات ملی ساختمان می-باشد. بدین منظور دو مرحلهی هوشمندسازی قوانین و توسعهی بستر دیجیتال در دستور کار اجرایی این استارتاپ قرار داده شده است که به صورت مختصر در ادامه به توضیحات آن پرداخته شده است.
هوشمندسازی قوانین
یکی از دلایل عدم مراجعهی مهندسین ناظر به مجموعه قوانین ارزشمند موجود (همانند مقررات ملی ساختمان) حجم زیاد و پراکندگی این قوانین میباشد. راهکار در نظر گرفته شده در اینجا تحت عنوان هوشمندسازی قوانین میباشد. در واقع با هوشمندسازی قوانین و تهیه چکلیستهای هوشمند از آن، از اتلاف وقت و انرژی یک مهندس ناظر به جهت چک کردن تمام بندهای مقررات جلوگیری میگردد. به بیان دیگر چکلیست هوشمند به گونهای تنظیم میگردد که با پاسخدهی به سوالات توسط مهندس ناظر، سوالاتی از چک لیست که نا مرتبط با پروژه باشد به صورت خودکار حذف میگردد تا کاربر تنها به سوالات مربوط به پروژه خود پاسخ دهد و بدین ترتیب از هدررفت وقت و انرژی جلوگیری شود؛ به عنوان مثال در مبحث 19 مقررات ملی ساختمان جهت طراحی عایقبندی ساختمان، دو راه حل تجویزی و کارکردی وجود دارد، حال چک لیست هوشمند مذکور باید این ویژگی را داشته باشد که با انتخاب هر یک از این دو راهحل، سوالات مربوط به راهحل دیگر به صورت خودکار حذف گردد تا کاربر تنها به بررسی و چککردن موارد مربوط به خود و درنهایت ارسال مستندات آن بپردازد. به بیان دیگر با این کار در واقع میان سوالات چکلیست که از تمام بندهای مقررات ملی ساختمان اتخاذ شده است، یک لینک و ارتباط منطیقی ایجاد میگردد. شکل زیر به عنوان نمونه، شماتیک نحوهی لینک کردن سوالات موجود در یک چکلیست را نمایش میدهد.

توسعه بستر دیجیتال
ماهیت فرآیند نظارت و بازرسی از ساخت و ساز به گونهای است که مستلزم حضور فرد ناظر در محل پروژه مربوطه میباشد. از سوی دیگر فراگیر شدن استفاده از دستگاههای تلفن هوشمند باعث میگردد که استفاده از یک اپلیکیشن جهت تکمیل چکلیستهای هوشمند و همچنین ارسال مستندات مربوطه، گزینهای منطقی و کارآمد باشد.
از طرف دیگر جهت دریافت و مدیریت دیتاهای ارسال شده از اپلیکیشن، طراحی و پیادهسازی یک سامانه آنلاین تحت وب در نظر گرفته شده است. که امکان مشاهده و دریافت گزارشات لازم از فرآیندهای بازرسی و کنترل قوانین برای کاربران فراهم باشد.