
در حال حاضر با آنکه کشور ایران یکی از عوامل مهم دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار، رونق صادرات است که مهمترین هدف سیاستگذاری در بخش تجارت خارجی را تشکیل میدهد. تجارت خارجی در هرکشور از جمله بخشهای عمده اقتصادی آن محسوب شده و نقش مهمی را در درآمدزایی و عدم وابستگی به صادرات تک محوری بازی میکند.
تجارت ایران با صادرات تک محصولی و وابستگی شدید به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت و واردات زیاد شناخته میشود. از طرفی تجارب چند ساله اخیر به وضوح نشان دهندهی آن است که تکیه اقتصاد به درآمد حاصل از فروش نفت خام، بیثباتی درآمد صادراتی و به تبع آن نوسانات (در اکثر اوقات نوسانات صعودی) قیمتهای تمام شدهی محصولات و خدمات را به دنبال دارد. به منظور کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام و روآوری به سمت اقتصاد چند محصولی در صادرات، جهتگیری سیاستهای صادراتی باید به سوی صدور کالاهای غیرنفتی تغییر یابد. چنین امری تحقق پیدا نمیکند مگر آنکه فرصتهای موجود در زمینهی تسهیل فرآیندهای صادرات در بخشهای مختلف، شناسایی و به این فرصتها جنبه عملیاتی بخشیده شود. در همین راستا از جمله پتانسیلهای موجود در فضای دانشگاهها در جهت رشد و توسعه صنعت صادرات کشور، دانشجویان بینالملل میباشند که با توجه به تجربه کردن حداقل دو بازار (ایران و کشور هدف) میتوانند در زمینهی افزایش صادرات کمک شایان توجهی بنمایند.
همانطور که مشخص است، در طرح حال حاضر دانشجویان بینالملل اصلیترین و کلیدیترین نقش را بازی میکنند و در مجموع اساس این طرح بر محوریت آنها استوار است. عامل اصلی که باعث میشود این دانشجویان بتوانند در زمینهی توسعه صادرات مثمر ثمر واقع شوند، تجربه و حضور فیزیکی آنها در ایران و کشور هدف میباشد؛
که این امر خود منجر به آشنایی کامل این افراد با محیط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دو کشور و شناسایی پتانسیلها و کمبودهای هر یک از این کشورها، میگردد. از طرفی با توجه به آنکه اکثریت این دانشجویان افراد شاغل در صنعت بوده و هریک به نوبهی خود مشغول به فعالیت در کسب و کارهای مختلفی هستند، علاقه و توجه قابل توجهی به مشارکت در فعالیتهای اقتصادی و صادراتی خواهند داشت.
همانطور که ذکر شد دانشجویان بینالملل از پتانسیل بالایی جهت وارد شدن در زمینه فعالیتهای صادراتی برخوردار هستند. از طرفی در سالهای اخیر شاهد حضورِ تعداد قابل توجهی از این دانشجویان برای ادامه تحصیل در دانشگاههای ایران هستیم که دانشگاه فردوسی مشهد نیز از این قاعده مستثنی نیست. این امر به نوبه خود باعث شده است که افراد آشنا و مشغول به کسب و کار در زمینههای مختلف، در داخل کشور و به خصوص محیط دانشگاه حضور یابند. اما نکتهای که در اینجا شایان توجه است، به کارگیری راهبردهای کاربردی به جهت استفاده از این پتانسیل به منظور رشد و توسعه صادرات، می باشد. در همین راستا این پروژه به عنوان استارتاپی با هدفگذاری کلانِ “رونق اقتصادی از بستر دانشگاه”، کلید خورده است. بدین منظور 4 مرحلهی اجرایی زیر به عنوان فازهای پیادهسازی این طرح در بستر دانشگاه در نظر گرفته شده است:
- امکان سنجی
از آنجایی که مهره های اصلی اجرای این طرح، دانشجویان بین الملل دانشگاه می باشند، لازم است تا دانشجویان دارای پتانسیل در این امر به طور کامل شناسایی شده و به این طرح دعوت شوند.
- آموزش سفیران اقتصادی
این مرحله عبارت است از تربیت دانشجویان بین المللی و تبدیل آنها به سفیران اقتصادی و تاجران توانا، که در دو مرحله انجام خواهد شد. در مرحله اول، با برگزاری یک همایش انگیزشی و بمباران اطلاعاتی برای دانشجویان برگزیده (شامل دانشجویان انتخاب شده در فاز امکان سنجی و همچنین دانشجویانی که توانا هستند اما انگیزه ای برای شرکت در این طرح ندارند)، آمادهسازی آنها برای ورود به این طرح انجام میگردد. مرحله دوم، برگزاریهای دورههای آشنایی دانشجویان با کلیه امور مربوط به بازرگانی خارجی، مبانی خرید خارجی، قوانین و مقررات صادرات و واردات، اعتبارات اسنادی، اینکوترمز 2010، اسناد بازرگانی خارجی، حمل و نقل بین المللی، بیمه باربری، امور گمرکی و … می باشد
- ارتباط با صنعت
در این مرحله پس از مصاحبه با سفیران اقتصادی و شناسایی نیاز بازار کشورهای مقصد، تبلیغات در بین شرکت های تولیدکننده کالا و خدمات داخل کشور آغاز خواهد شد. در این راستا، برگزاری همایشها و نمایشگاهها در جهت ایجاد ارتباط موثر در دستور کار قرار خواهد گرفت.
- نظارت و هدایت
در تمام مراحل اجرای این طرح، با توجه به اینکه دانشجویان بین الملل در یک کشور غریبه حضور دارند و ممکن است به دلایل مختلف دچار مشکل شوند، لازم است تا تیم پشتیبان به طور کامل از آنها حمایت کرده و در هر زمان که لازم باشد، جلسات مشاوره و راهنمایی برای آنها برگزار شود. این بخش سبب می شود تا علاوه بر اینکه سفیران ما اطمینان و آسودگی خاطر بیشتری به فعالیت خود داشته باشند، سایر دانشجویان را نیز ترغیب کنند تا در این طرح مشارکت کنند.